W podwarszawskich Falentach zakończyła się dwudniowa konferencja poświęcona tematowi uchodźców, organizowana przez Polską Radę Ekumeniczną. Wzięli w niej udział przedstawiciele m.in. kilku Kościołów i Wspólnot Chrześcijańskich, wśród których znaleźli się nauczyciele, pracownicy mediów, organizacji pozarządowych oraz duchowni.
Celem spotkania było przedstawienie bieżącej sytuacji uchodźców i migrantów w Polsce oraz wskazanie aktualnych wyzwań, jakie stoją przed nimi oraz przed organizacjami, które starają się im pomagać. Była to okazja do weryfikacji i poszerzenia wiedzy nt. zjawisk migracyjnych oraz ewaluacja dotychczasowego zaangażowania Kościołów i Wspólnot Chrześcijańskich w dzieło pomocy uchodźcom.
Przy tej okazji Dyrektor Polskiej Rady Ekumenicznej ks. Grzegorz Giemza odniósł się do wypowiedzi abp. Stanisława Gądeckiego i zwierzchnika Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce bp. Jerzego Samca. Jak przypominał, duchowni wskazywali na obowiązek moralny ciążący na chrześcijanach w kwestii pomocy uchodźcom.
Całość wydarzenia miała charakter konferencyjno-warsztatowy. Pierwszego dnia w część praktyczną spotkania wprowadziła nas Fundacja Ocalenie. Jej przedstawiciele zaprezentowali najpierw oficjalną definicję uchodźcy, a następnie porównali ją z rzeczywistą sytuacją ludzi, którzy poszukują ochrony prawnej, napotykając na tej drodze szereg trudności. Na potwierdzenie tego, jak trudno jest uzyskać w Polsce status uchodźcy przedstawili oni statystyki z ostatnich lat. Z tych wynika, że od 2017 r. wyraźnie spada liczba rozpatrywanych wniosków osób ubiegających się o azyl. Znaczna część z aplikacji kończy się odmową lub umorzeniem.
W część proceduralną dotyczącą możliwości uzyskania statusu uchodźcy wprowadziła nas prezes i założycielka Polskiego Forum Migracyjnego (PFM), Agnieszka Kosowicz. Opowiadała ona również o trudnościach, z jakimi zmagają się mieszkańcy ośrodków detencyjnych. W śród nich wymieniła m.in. problemy kadrowe osób świadczących pomoc specjalistyczną w tych ośrodkach. Jak wykazała, do istotnych problemów należą również trudności adaptacyjne uchodźców, które wynikają z braku właściwej informacji o prawach i obowiązkach, nieznajomości języka oraz frustracji wynikającej z nieustannego bycia rzucanym od wiru aktywności i bezwzględnie przestrzeganych procedur wnioskowań do długich okresów braku zajęć i niemal całkowitej stagnacji.
Wypowiedź pani Prezes uzupełniła i poszerzyła o swoje praktyczne obserwacje, doświadczenia Dorota Moczulska z Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie. Opisywała ona szereg działań związanych z udzielaniem pomocy integracyjnej cudzoziemców ze statusem uchodźcy i ochroną uzupełniającą.
Potwierdzeniem naszkicowanej przez założycielkę PFM sytuacji uchodźców było świadectwo przyjaciół „JCS W Akcji”, syryjskich małżonków, Nabihy i Antona. Mówili oni o swoich trudnościach adaptacyjnych związanych z pobytem w Polsce. Mając wieloletni starz pracy, Anton jako farmaceuta – Nabiha jako lekarz, od lat borykają się z trudnościami w jej znalezieniu, wynikającymi głównie z niewystarczającej znajomości języka polskiego. Do tego nakłada się rozłąka z rodziną i tęsknota za Ojczyzną, dla których ukojeniem bywa czasem polska gościnność.
Nieco inną perspektywę pobytu w Polsce, tym razem oczami imigranta przedstawił nam Davide Carbonaro, pastor z kościoła ewangelicko-metodystycznego w Łodzi. Do naszego kraju przyjechał jeszcze jako osoba świecka by prowadzić interesy, założyć firmę a następnie rodzinę. Zanim jednak do tego doszło przeszedł długą drogę zmagań z językiem polskim oraz tutejszymi urzędami, które jeszcze na początku 2000 roku nie były właściwie przygotowane na obsługę interesantów z zagranicy.
Ostatnia część spotkania upłynęła nam na przedstawieniu tzw. dobrych praktyk, stosowanych przez poszczególne organizacje pomagające uchodźcom. W śród nich znalazły się prezentacje: Jezuickiego Centrum Społecznego „W akcji”, projektu „Razem – Infopunkt dla migrantów”, prowadzonego przez Diakonię Koszalin, „Vademecum Uchodźcy” przygotowanego przez przedstawicieli Parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Trójcy w Warszawie.
Na koniec ks. Grzegorz Giemza i Essayas Techane przedstawili projekt Polskiej Rady Ekumenicznej, który ma być okazją do mobilizacji Kościołów członkowskich PRE w temacie pomocy uchodźcom i migrantom. Koncentrować się on będzie głównie na kolejnych propozycjach edukacyjnych.
ks. Łukasz Lewicki SJ
